Het kwam als een onverwachte schok: het bericht van het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) dat ongeveer een miljoen huizen dreigen te verzakken. Loopt uw woning gevaar en wie betaalt de schade?
Dat woningen in Nederland verzakken was al langer bekend, maar niet dat het probleem zo groot is. Het KCAF zag het afgelopen jaar het aantal meldingen van funderingsproblemen fors stijgen. De klachten kwamen bovendien ook uit gebieden waar voorheen weinig aan de hand was. Wat veroorzaakt de verzakkingen en welke huizen worden getroffen?
Dalend grondwaterpeil
Woningen met een houten paalfundering kunnen last krijgen van paalrot of paalpest als het grondwaterpeil daalt. Een deel van de paal komt dan droog te staan en valt ten prooi aan een schimmel of een bacterie die het hout aantast. Er zijn verschillende oorzaken van een zakkend grondwaterpeil. Op het platteland draineren boeren het land omdat zij anders problemen krijgen met de begaanbaarheid voor vee of materieel. In stedelijk gebied drukt het enorme gewicht van de bebouwing lucht en water uit de bodem. Dat leidt tot bodemdaling, die ook woningen treft die geen houten palen maar een gemetselde voet of betonvoet onder de dragende muur hebben. Het funderingsprobleem speelt vooral bij huizen die voor 1970 zijn gebouwd. Daarna is er overgestapt op brede funderingen van beton.
Droge zomer
Dat de problematiek het afgelopen jaar zo is toegenomen, ligt volgens het KCAF aan de langdurige droogte van de zomer van 2018. Die heeft ervoor gezorgd dat het grondwaterpeil zeer sterk is gedaald en nog steeds niet op het oude niveau terug is. De schade die huizen oplopen door de verzakking loopt uiteen van klemmende deuren tot scheuren in muren en vloeren. Bij ernstige verzakking kan de woning zelfs onbewoonbaar worden.
Verzekering en aansprakelijkheid
Is die schade door verzakking verzekerd op de woonhuisverzekering? Nee. De woonhuisverzekering vergoedt alleen schade die door een plotselinge gebeurtenis veroorzaakt wordt, zoals storm of brand. Verzakkingen ontstaan juist door een langlopend natuurverschijnsel. Kunt u dan de gemeente aansprakelijk stellen? Die heeft toch een zorgplicht voor het grondwater? Inderdaad, maar als woningeigenaar bent u vanaf de erfgrens verantwoordelijk voor het grondwater, hoewel u daar onmogelijk invloed op kunt hebben. Wie betaalt de schade dan? In 2017 is door gemeenten samen met het Rijk en banken, het fonds Duurzaam Funderingsherstel opgericht met een omvang van 100 miljoen euro. Op dit moment zijn echter alleen Rotterdam, Gouda en Zaanstad bij het fonds aangesloten.
Wilt u weten wat u kunt doen? Het KCAF heeft een uitgebreid stappenplan op zijn website gezet.